Farmacja.pl > Aptekarz.pl > Pacjent geriatryczny z przeziębieniem – Przegląd lekowy
Autor: Karolina Pawlik Opublikowano: 4 października 2018

Pacjent geriatryczny z przeziębieniem – Przegląd lekowy

Artykuł pochodzi z serwisu

Do apteki zgłasza się 73-letni Pan Andrzej. Realizuje receptę na regularnie przyjmowane przez niego leki m.in. na nadciśnienie tętnicze. Ponadto, mężczyzna informuje farmaceutę, że już drugi dzień czuje się przeziębiony. Prosi o wydanie popularnego, wieloskładnikowego leku „na przeziębienie”, który zazwyczaj stosuje w przypadku gorszego samopoczucia. Dodatkowo pacjent chce wykupić popularne tabletki do ssania na ból gardła, zawierające w swoim składzie flurbiprofen.

(fot. shutterstock)

Zapytany o charakter objawów przeziębienia, tłumaczy, że dokucza mu wodnisty katar, drapanie w gardle i ogólnie czuje się „niewyraźnie”. W wywiadzie zaprzecza występowaniu objawów suchego kaszlu.

Mężczyzna przyznaje, że w czasie ostatnich kilku miesięcy nasiliły się również bóle w obrębie stawu kolanowego, co skłoniło go do wizyty u lekarza, który przepisał mu lek przeciwbólowy, zażywany przez niego od miesiąca. Pacjent wyznaje, że dolegliwości bólowe ustąpiły, ale ostatnio zaczął odczuwać pieczenie i dyskomfort w nadbrzuszu.

Jakie pytania należy zadać pacjentowi w wywiadzie farmaceutycznym? Jakie występują interakcje? Co można zalecić w celu zwiększenia bezpieczeństwa terapii?

 

 Informacje dotyczące pacjenta

Płeć Mężczyzna
Wiek 73 lata
Wzrost 179 cm
Waga 81 kg
Choroby Nadciśnienie tętnicze

Choroba niedokrwienna serca

Choroba zwyrodnieniowa stawów

 

Leki przepisane przez lekarza kardiologa:

  • Amlodypina tabl. 10 mg
  • Peryndopryl tabl. 5 mg
  • Furosemid tabl. 40 mg
  • Bisoprolol tabl.  10 mg
  • Atorwastatyna tabl.  20 mg

 

Leki dodatkowe przepisane przez innych lekarzy:

  • Doksazosyna tabl. 4mg
  • Citalopram tabl. 20 mg
  • Diklofenak tabl. 50 mg

 

Leki OTC które chce wykupić pacjent:

  • Preparat trójskładnikowy na przeziębienie (paracetamol+pseudoefedryna+dekstrometorfan)
  • Tabletki do ssania na gardło (flurbiprofen)

 

Problemy lekowe

 

Problem Przyczyna Interwencja
Reakcja niepożądana leku Pseudoefedryna:

– może podwyższać ciśnienie tętnicze, powodować zaburzenia rytmu serca

– może powodować trudności z oddawaniem moczu

 Odstawienie leku, zalecenie preparatu obkurczającego śluzówkę do stosowania miejscowego (np. ksylometazolinę, oksymetazolinę)
Nieprawidłowa terapia Dekstrometorfan – lek tłumiący odruch kaszlu Ze względu na brak objawów suchego, męczącego kaszlu zalecana jest rezygnacja z leku; brak zasadności stosowania
Niewłaściwy efekt terapii Interakcja między diklofenakiem a citalopramem – nasilenie gastrotoksyczności NLPZ Zalecenie wdrożenia na czas terapii diklofenakiem leku z grupy inhibitorów pompy protonowej, bądź propozycja zamiany preparatu podawanego doustnie na stosowany miejscowo na skórę

 
Niewłaściwy efekt terapii

Interakcja między diklofenakiem a flurbiprofenem – nasilenie działań niepożądanych NLPZ

(gastrotoksyczność, niekorzystny wpływ na układ krążenia)

 Odstawienie tabletek do ssania zawierających flurbiprofen, zamiana na inny preparat (np. z benzydaminą)
Niewłaściwy efekt terapii Interakcja między diklofenakiem, peryndoprylem oraz furosemidem – nasilenie nefrotoksyczności, upośledzenie filtracji kłębuszkowej Zalecenie konsultacji z lekarzem

 

 

Omówienie przypadku

 

Pacjent w wieku podeszłym przeważnie cierpi z powodu kilku schorzeń jednocześnie, co oznacza również przyjmowanie wielu leków. Jest to specyficzna grupa osób, u których zarówno lekarz, jak i farmaceuta powinien uwzględnić wielochorobowość i wielolekowość. Seniorzy przyjmują średnio 3-8 preparatów na receptę, wśród nich przede wszystkim leki kardiologiczne, przeciwbólowe, uspokajające czy nasenne. Dodatkowo, ze względu na ogrom preparatów dostępnych OTC i rozpowszechnienia ich reklam, przyczynia się to do zjawiska samoleczenia. Dlatego też farmaceuta, który często stanowi pierwszy kontakt z pacjentem, może zauważyć nieprawidłowości w farmakoterapii czy ewentualne interakcje.

Mężczyzna w omawianym przypadku przyjmuje przewlekle leki kardiologiczne, ze względu na nadciśnienie tętnicze i chorobę niedokrwienną serca.  Poza tym, od pewnego czasu stosuje regularnie NLPZ, z powodu bólu związanego ze zmianami zwyrodnieniowymi w prawym kolanie oraz citalopram na poprawę nastroju i problemy ze spaniem.  Lekiem stwarzającym ryzyko wielu interakcji z innymi jest diklofenak, należący do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Jest to lek niewątpliwie skuteczny w łagodzeniu objawów choroby zwyrodnieniowej, jednak obarczony dużym ryzykiem działań niepożądanych i interakcji, zwłaszcza u starszych pacjentów.

Co więcej, pacjent chce wykupić lek do ssania na ból gardła z flurbiprofenem, który również należy do NLPZ i przenika do krążenia ogólnego nawet po podaniu na błonę śluzową (synergizm działań niepożądanych dwóch NLPZ). Kolejnym problemem jest nasilenie gastrotoksyczności diklofenaku przez leki z grupy SSRI, które zaburzają funkcjonowanie płytek krwi, odgrywających istotną rolę w tamowaniu krwawień, jakie mogą się pojawić w następstwie stosowania NLPZ.

 

Rozwiązanie problemu

 

W celu zmniejszenia ryzyka gastrotoksyczności i działań niepożądanych NLPZ należy odradzić mężczyźnie stosowanie leku na ból gardła z flurbiprofenem. Pacjentowi można zalecić miejscowe zastosowanie innego leku – np. benzydaminy, która nie hamuje enzymów cyklooksygenazy oraz wchłania się tylko w niewielkim stopniu po podaniu na błonę śluzową. Dodatkowo należy zalecić stosowanie leku z grupy inhibitorów pompy protonowej w czasie terapii diklofenakiem (o ile pacjent go nie stosuje). Alternatywą może być zastosowanie przez pacjenta w razie wystąpienia bólu – paracetamolu, który jest lekiem pierwszego wyboru w łagodzeniu objawów choroby zwyrodnieniowej stawów. Dobrym rozwiązaniem jest również dołączenie do terapii diklofenaku podawanego miejscowo na skórę w postaci kremu lub żelu, który wykazuje niską biodostępność ogólnoustrojową.

W przypadku wyboru leku na objawy przeziębienia należy zalecić pacjentowi preparat niezawierający w składzie pseudoefedryny. Po pierwsze, może ona podwyższyć ciśnienie tętnicze u pacjenta. Po drugie, jej stosowanie nie jest wskazane u pacjentów z łagodnym rozrostem prostaty – może powodować trudności z oddawaniem moczu. W celu złagodzenia  objawów zatkanego nosa i nadmiernej wydzieliny korzystne będzie doraźne zastosowanie leku obkurczającego śluzówkę o działaniu miejscowym, zawierającym w swym składzie np. ksylometazolinę. Z kolei, odpowiednim lekiem przeciwgorączkowym, przeciwbólowym będzie paracetamol.  Ze względu, że pacjent nie zgłasza w wywiadzie objawów suchego i męczącego kaszlu, stosowanie preparatu z dekstrometorfanem jest bezcelowe.

Na koniec warto zwrócić uwagę na szczególnie niebezpieczne połączenie ACE inhibitora (peryndopryl), diuretyku (furosemid) oraz NLPZ (diklofenak), które jest istotnym czynnikiem ryzyka rozwoju niewydolności nerek, szczególnie u pacjentów w wieku powyżej 70 r.ż. Jest to kolejny powód, dla którego  powinien ograniczyć stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Warto pouczyć mężczyznę, aby zawsze informował lekarza o wszystkich przyjmowanych przez niego lekach, nawet tych bez recepty.

 

Piśmiennictwo:

 

  1. Woroń J. Racjonalne stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych w terapii bólu. Medycyna Praktyczna; https://www.mp.pl/bol/wytyczne/90989,racjonalne-stosowanie-niesteroidowych-lekow-przeciwzapalnych-w-terapii-bolu
  2. Charakterystyka Produktu leczniczego Sudafed 12/2008
  3. Charakterystyka Produktu leczniczego Strepsils Intensive 10/23
  4. Benzydamina, Medycyna praktyczna; https://indeks.mp.pl/leki/desc.php?id=909
  5. Woroń J. Interakcje selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny; Medycyna Praktyczna; https://www.mp.pl/poz/psychiatria/leki/46098,interakcje-selektywnych-inhibitorow-wychwytu-zwrotnego-serotoniny
  6. Ksiądzyna D, Szeląg A. Specyfika farmakoterapii pacjentów w podeszłym wieku. Psychogeriatria Polska 2013; 10(3):115-126.

Artykuł Pacjent geriatryczny z przeziębieniem – Przegląd lekowy pochodzi z serwisu aptekarz.pl

Przejdź do dyskusji w serwisie

Szanowni Państwo,

Pragniemy poinformować, że z dniem 25.05.2018 r. w życie weszły przepisy europejskiego rozporządzenia o ochronie danych osobowych (RODO), które nakładają na nas obowiązek dostosowania zasad świadczenia usług do nowych regulacji.

Zmianie uległy przepisy, na podstawie których przetwarzane będą dane osobowe w Serwisach prowadzonych przez farmacja.net sp. z o. o.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 Ogólnego rozporządzenia o ochronie danych z dnia 27 kwietnia 2016 r. (Dz.U.UE.L.2016.119.1) (dalej „RODO”) informujemy, iż:

  1. administratorem Pani/Pana danych osobowych jest farmacja.net spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Józefowie, adres: Piaskowa 52, 05-420 wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIV Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000467979, REGON 146752729, NIP: 797-205-17-73 (dalej „Administrator”);

  2. Pani/Pana dane osobowe przetwarzane będą w celu:

    1. realizacji usług świadczonych przez Administratora na podstawie art. 6 ust. 1 pkt b) RODO (w celu wykonania umowy),

    2. przesyłania wiadomości marketingowych produktów i usług własnych przez Administratora na podstawie art. 6 ust. 1 pkt f) RODO (prawny interes Administratora),

    3. wysyłania informacji handlowych przez Administratora na podstawie art. 6 ust. 1 pkt a) RODO (zgoda udzielona Administratorowi przez osobę, której dane dotyczą), (jeżeli zgoda została wyrażona przez Panią/Pana),

    4. wykonywanie połączeń telefonicznych w celu marketingu bezpośredniego za pomocą urządzeń telekomunikacyjnych na podstawie art. 6 ust. 1 pkt a) RODO (zgoda udzielona Administratorowi przez osobę, której dane dotyczą), (jeżeli zgoda została wyrażona przez Panią/Pana)

  2. Odbiorcą Pani/Pana danych osobowych będą podmioty zewnętrzne przetwarzające dane w imieniu Administratora na podstawie umów powierzenia (np. hostingodawca).

  3. Pani/Pana dane osobowe będą przekazywane poza Europejski Obszar Gospodarczy do Google LLC w oparciu o odpowiednie zabezpieczenia prawne, którymi są standardowe klauzule umowne ochrony danych osobowych, zatwierdzone przez Komisję Europejską.

  4. Pani/Pana dane osobowe będą przechowywane przez okres realizacji usług świadczonych przez Administratora oraz przez okres wynikający z przedawnienia roszczeń, praw konsumenta, prowadzenia księgowości czy innych uprawnień w tym zakresie;

  5. W związku z przetwarzaniem Pani/Pana danych osobowych przez Administratora, przysługują Pani/Panu określone uprawnienia:

  1. ma Pani/Pan prawo do informacji, jakie dane osobowe dotyczące Pani/Pana przetwarzane są przez Administratora oraz do otrzymania kopii tych danych (tzw. prawo dostępu). Wydanie pierwszej kopii danych jest darmowe, za kolejne Administrator może naliczyć opłatę;

  2. jeżeli przetwarzane dane staną się nieaktualne lub niekompletne (lub w inny sposób niepoprawne) ma Pani/Pan prawo zażądać ich sprostowania;

  3. w pewnych sytuacjach może Pani/Pan zwrócić się do Administratora o usunięcie swoich danych osobowych, tj. kiedy dane przestaną być potrzebne Administratorowi do celów, o których Panią/Pana informował; kiedy cofnie Pani/Pan zgodę na przetwarzanie danych (o ile Administrator nie ma prawa przetwarzać danych na innej podstawie prawnej); jeżeli do przetwarzania doszłoby niezgodnie z prawem; albo jeśli konieczność usunięcia danych wynika z obowiązku prawnego Administratora;

  4. w przypadku, gdy Pani/Pana dane osobowe przetwarzane są przez Administratora na podstawie udzielonej zgody na przetwarzanie albo w celu wykonania umowy zawartej z Administratorem, ma Pani/Pan prawo przenieść swoje dane do innego administratora;

  5. Administrator przetwarza Pani/Pana dane osobowe m.in. w celu prowadzenia działań marketingowych dotyczących jego produktów i usług. Podstawą takiego przetwarzania jest tzw. „prawnie uzasadniony interes administratora”. W przypadku takiego przetwarzania ma Pani/Pan możliwość wyrażenia sprzeciwu. W konsekwencji Administrator przestanie przetwarzać Pani/Pana dane osobowe w opisanym wyżej celu;

  6. aby przetwarzać dane w niektórych celach związanych ze swoją działalnością Administrator poprosił Pani/Pana o zgodę. Zgoda ta może być w dowolnym momencie cofnięta w wiadomości mailowej wysłanej do Administratora. Będzie to miało ten skutek, że przetwarzanie, które dokonane zostało przed cofnięciem zgody nie przestanie być zgodne z prawem, natomiast po cofnięciu zgody Administrator nie będzie przetwarzał danych w celach, dla których zgoda była wyrażona;

  7. jeśli uzna Pani/Pan, że przetwarzane dane osobowe są nieprawidłowe, przetwarzanie jest niezgodne z prawem lub Administrator nie potrzebuje już określonych danych albo kiedy wniesie Pani/Pan sprzeciw wobec przetwarzania, może Pani/Pan także zażądać, aby przez określony, potrzebny czas (np. sprawdzenia poprawności danych lub dochodzenia roszczeń) Administrator nie dokonywał na danych żadnych operacji, a jedynie je przechowywał;

  1. ma Pani/Pan prawo wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, gdy uzna Pani/Pan, iż przetwarzanie danych osobowych Pani/Pana dotyczących narusza przepisy RODO;

  2. Pani/Pana dane osobowe będą przetwarzane w sposób zautomatyzowany (w tym w formie profilowania), jednakże nie będzie to wywoływać wobec Pani/Pana żadnych skutków prawnych lub w podobny sposób istotnie wpływać na Pani/Pana sytuację.

  3. Profilowanie danych osobowych polega na przetwarzaniu Pani/Pana danych (również w sposób zautomatyzowany), poprzez wykorzystywanie ich do oceny niektórych informacji o Pani/Panu, w szczególności do analizy lub prognozy osobistych preferencji oraz zainteresowań.

  1. podanie przez Panią/Pana danych osobowych jest warunkiem zawarcia umowy z Administratorem. Jest Pani/Pan zobowiązana do ich podania a konsekwencją niepodania danych osobowych będzie brak możliwości świadczenia usług przez Administratora.

  2. Osobą kontaktową w sprawach ochrony danych osobowych w Farmacja.net Sp. z o. o. jest Inspektor Ochrony Danych dostępny pod adresem e-mail: iod@farmacja.net.

Instalowanie cookies itp. na Twoich urządzeniach i dostęp do tych plików.

Na naszych stronach internetowych używamy technologii, takich jak pliki cookie i podobne służących do zbierania i przetwarzania danych eksploatacyjnych w celu personalizowania udostępnianych treści i reklam oraza analizowania ruchu na naszych stronach. Te pliki cookie pomagają poprawić jakość treści reklamowych na stronach. Dzięki tym technologiom możemy zapiewnić Ci lepszą obsługę poprzez serwowanie reklam lepiej dopasowanych do Twoich preferencji.

Nasi zaufani partnerzy to:

Facebook Ireland Limited – prowadzenie kampani remarektingowych i mierzenie ich efektywności – Irlandia (EOG)

Google Ireland Limited (Google Adwords, DoubleClick Ad Exchange, DoubleClick for Publishers Small Business) – zarządzanie kampaniami reklamowymi, ich analiza i pomiary ruchu na stronach Serwisu – Irlandia (EOG)

Google Incorporated (Google Analytics, Google Cloud Platform, GSuit, Google Optimize, Google Tag Manager, Google Data Studio) – obsługa kampanii reklamowych, analizowanie ruchu na stronach Serwisu i obsługa poczty firmowej, analiza sposobu korzystania z Serwisu przez Użytkownika – USA (poza EOG)

Comvision sp. z o. o. – wysyłanie informacji marketingowych dotyczących Serwisu – Polska (EOG)

Oświadczenie

Dostęp do zawartości serwisu farmacja.pl jest możliwy dla osób uprawnionych do wystawiania recept lub osób prowadzących obrót produktami leczniczymi.

Ustawienia zaawansowane Wstecz